Από την Πέργαμο

Η ιστορία που θα σας διηγηθώ αναφέρεται στην προ-γιαγιά μου τη Δέσποινα Αρβανίτη και την οικογένειά της .
Ζούσαν στην Πέργαμο σε ένα μεγάλο ευρύχωρο σπίτι με μια μεγάλη αυλή. Οι γονείς της ήταν ιδιοκτήτες ενός μεγάλου βυρσοδεψείου . Ο πατέρας της κατατάχτηκε στον Ελληνικό στρατό και πολέμησε στην εκστρατεία του 1919. Ένα πρωί εμφανίστηκε ξαφνικά κατάκοπος και φοβισμένος και είπε σε όλους τους συγγενείς του ότι το μέτωπο κατάρρευσε και ότι οι Τούρκοι έρχονται.
Φοβισμένοι έκρυψαν τα χρυσαφικά , τα χρήματα τα ασήμια σε ένα πηγάδι και με την ελπίδα πως θα επιστρέψουν για να τα πάρουν έφυγαν παίρνοντας μαζί τους μόνο λίγα ρούχα και φαγητό. Επιβιβάστηκαν σε μια μεγάλη άμαξα και κατευθύνθηκαν στα κοντινά παράλια. Στα δεξιά τους άφηναν το χωριό, και στα αριστερά τους το μεγάλο επιβλητικό θέατρο της αρχαίας Περγάμου. Κοιτούσαν και ξανακοιτούσαν, ήλπιζαν ότι θα επιστρέψουν αλλά φοβόντουσαν επίσης μήπως είναι η τελευταία φορά που βλέπουν την όμορφη πεδιάδα της Περγάμου .
Έφτασαν στα παράλια και είδαν ότι παρά τις καταστροφές που είχαν αρχίσει να γίνονται , το καΐκι τους ήταν εκεί, ανέπαφο, έτοιμο να τους περάσει με ασφάλεια, στην ασφάλεια της πατρίδας. Επιβιβάστηκαν γρήγορα και πέρασαν απέναντι στα εξαδέλφια τους στη Μυτιλήνη. Η όμορφη γη της Ιωνίας φαινόταν να ξεμακραίνει , τα κτίρια μίκραιναν, οι ανθρώπινες φιγούρες δεν διακρίνονταν πια. Το αίμα όμως από τη σφαγή , όπως μου είπε, φαινόταν .
Τελικά η απόσταση από τη Μυτιλήνη έως απέναντι δεν ήταν τόσο κοντινή όπως νόμιζαν όταν έφευγαν. Το ταξίδι της επιστροφής δεν θα γίνει. Τα χρυσαφικά , το σπίτι , το εργοστάσιο, οι αναμνήσεις, τα χωράφια, ήταν πολύ μακριά. Τόσο μακριά που ο παππούς μου ο Χαράλαμπος θα έκανε πενήντα χρόνια για να επιστρέψει εκεί. και να δει ότι το πηγάδι δεν υπήρχε πια, ούτε οι κήποι , ούτε τα περιποιημένα χωράφια. Όλα χέρσα και εγκαταλελειμμένα, ίσως να πρόσμεναν και αυτά την επιστροφή, το δε πηγάδι –κρυψώνα , είχε καλυφθεί με χώμα και ένα δένδρο είχε φυτρώσει.

Από τον Χαράλαμπο Γιατρέλλη Α1